> Blog
Het jachtgedrag van de kat
Een kat jaagt meestal via een sit and wait- strategie. De kat zit dan een langere tijd te wachten tot er een prooi voorbij wandelt. Daarnaast jagen katten ook bij erge honger. Jagen is een natuurlijke behoefte van katten en behoort tot het natuurlijk gedrag. Een kat als huisdier, die beschikking heeft tot voedsel, heeft het niet ‘nodig’ om prooien te vangen. Toch heeft hij nog steeds een jachtinstinct. Er zijn grofweg twee jachttechnieken bij de kat te onderscheiden. De kat kan traag wandelen en zijn omgeving afspeuren of zich stilhouden op een bepaalde plek tot hij zijn prooi kan bespringen. Een kat vertoont dit jachtgedrag altijd in een vaste volgorde: loeren, besluipen, achtervolgen, vangen, bijten, doden en eventueel opeten.
Het jachtgedrag van kittens
Kittens leren al op jonge leeftijd hoe zij op een prooi moeten jagen. Ook op latere leeftijd is dit gedrag nog aan te leren. Katten leren waar prooien te vinden zijn en keren terug naar een plek waar ze dagen of weken eerder een prooi gevangen hebben. Het jachtgedrag van kittens wordt door verschillende factoren beïnvloed: observatie van andere katten, speenleeftijd, vroege socialisatie, het gedrag van de moeder, genen en competitie met nestgenoten.
Spel-agressie
Veel jonge katten vertonen spelagressie die zich richt op mensen of andere katten. Dit komt het meeste voor bij katten die solitair leven en niet naar buiten kunnen. De belangrijkste oorzaak van dit gedrag is verveling of gebrek aan spel- en verkenningsmogelijkheden. Als je bijvoorbeeld niet voldoende verrijking aanbiedt in de vorm van klim- en krabpalen, slaap- en schuilplekken en speeltjes, gaat je kat zich vervelen en onprettig voelen.
Jacht op vogels en kleine knaagdieren
De jacht op vogels is een discussiepunt in de huidige maatschappij. In de Europese Unie worden ongeveer 12 vogels per kat per jaar gevangen. Gedomesticeerde katten vangen vaker kleine knaagdieren dan vogels. Van alle prooien is ongeveer 25% vogel en 75% knaagdier. Katten kunnen een grote lokale invloed hebben op een vogelpopulatie. Ze kunnen deze zelfs laten uitsterven. Ook het in de buurt zijn van een kat kan al zoveel stress bij een vogel opleveren dat het broeden mislukt.
Tips voor zo min mogelijk dierenleed
- Chip en castreer je kat.
- Houd je kat zo veel mogelijk binnen tijdens de schemer, dan jagen ze het meest.
- Wees extra alert tijdens het broedseizoen.
- Houd je kat bezig en daag hem uit. Zorg voor voldoende speeltjes en verrijking om het jachtinstinct te stimuleren: laat je kat ook daadwerkelijk zijn prooi ‘vangen’.
- Maak je tuin ‘catproof’: je kunt je tuin afschermen zodat je kat niet verder kan. Zorg dan voor voldoende verrijking in de tuin. Kijk wel goed of je kat voldoende heeft aan alleen de tuin. Dit is niet voor elke kat geschikt. Als jouw kat dit niet fijn vindt, kun je de overweging maken om je tuin alleen af te zetten tijdens het broedseizoen.
- Verstop kattensnoepjes of -brokjes in een wc-rol in de tuin. Zo kan je kat jagen zonder dat er doden hoeven te vallen.
- Daag je kat ook binnenshuis uit door het voer te verstoppen of in een voerbal te stoppen.
- Zorg voor een katvriendelijke huisvesting met voldoende ruimte, (hoge) slaap- en schuilplekken, kattenbakken en voer- en drinkplekken. Een goede huisvesting is het halve werk!
- Haal wekelijks een nieuw speeltje in huis zodat je kat steeds opnieuw wordt geprikkeld. Dit kan ook een oude veter of een kastanje van buiten zijn. Katten zijn al tevreden met de meest simpele speeltjes.
- Gooi een lege doos niet weg: dit is het ultieme speel- en slaapplekje voor katten!
Doe dit niet!
- Gebruik geen belletje aan de halsband: dit is erg onprettig voor de kat. Een kat hoort tot wel vier keer luider dan mensen. Het belletje zal dus veel stress en ongemak veroorzaken.
- Gebruik geen laserpen: katten willen hun prooi daadwerkelijk vangen. Met een laserpen wordt wel het jachtinstinct gestimuleerd, maar het geeft geen voldoening. Een laser kan een kat niet vangen en is dus niet prettig voor de kat.
Veel te veel katten
Nederland kent, met honderdduizenden asiel- en zwerfkatten, een enorm kattenprobleem. Katten worden afgestaan, gedumpt of lopen weg van huis. Een ongecastreerde kat op straat zal voor veel nageslacht zorgen. Hierdoor ontstaan zwerfkattenpopulaties waarbinnen ook weer veelvuldig nestjes geboren worden. Door de enorme kattenpopulatie worden veel vogels en kleine knaagdieren gepakt en gedood.
Het enorme kattenoverschot in Nederland leidt tot drie grote problemen:
- Dierenleed: talloze katten leven in asielen, zwerven op straat of worden thuis verwaarloosd.
- Gezondheid van mens en dier: deze loopt gevaar vanwege zoönosen. Dat zijn van dier op mens overdraagbare ziektes, zoals toxoplasmose.
- Schade: (vermeende) schade aan de natuur en aantasting van de vogelstand en kleine knaagdieren.
Minder katten is de oplossing
De problemen kunnen het meest effectief worden aangepakt door te zorgen voor minder katten. Dus laat je kat castreren, hoe leuk een nestje ook is en hoe zeker je ook weet dat je een goede eigenaar vindt voor de kittens. Veel kittens worden impulsief in huis gehaald en worden uiteindelijk weer afgestaan, ze belanden in het asiel of ze worden een zwerver. Bovendien zorgen ‘pretnestjes’ ervoor dat asielkatten veel minder kans hebben op een goed thuis. Bij zwerfkatten is castratie bewezen effectief om populaties te verkleinen en het kattenoverschot te beperken.
Mooi nieuws: in januari 2023 kondigde minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan een landelijke chip- en registratieplicht voor katten te willen invoeren. Met een chipplicht kunnen kwijtgeraakte katten sneller en vaker herenigd worden met hun baasje en kan dierenleed voorkomen worden. Daarnaast helpt de chipplicht bij de aanpak van het grote zwerfkattenprobleem in Nederland.
Een chip- en castratieplicht van groot belang
Met de chip kunnen weggelopen katten naar hun thuis worden herleid, kosten kunnen op de eigenaar worden verhaald en katten kunnen niet meer straffeloos worden verwaarloosd.
Maar al hebben alle huis- en zwerfkatten een chip, daarmee voorkom je de aanwas van nieuwe nestjes niet. Verplichte castratie is daarom ook belangrijk. Zolang het (zwerf)kattenleed zo’n grote omvang heeft, vinden wij deze maatregel gerechtvaardigd. Want alleen als katten ook onvruchtbaar gemaakt worden (onder andere via vroegcastratie), zal het aantal (zwerf)katten afnemen. Op langere termijn zouden er, net zoals in België, voor een beperkt aantal fokkers ontheffingen kunnen worden afgegeven.
Wat kun jij doen?
- Zorg dat je eigen kat(ten) gechipt, geregistreerd en geneutraliseerd zijn. Ook katers en binnenkatten.
- Deel dit bericht in jouw omgeving. Hoe meer mensen zich bewust zijn van het kattenprobleem, hoe minder dieren de dupe zijn.