> Blog
Een sociaal dier
Veel mensen denken dat katten solitair zijn en zich prima redden in hun eentje thuis. Maar als je kijkt naar het natuurlijke gedrag, dan zie je dat katten eigenlijk heel sociale dieren zijn.
In de vrije natuur leven katten in groepen die bestaan uit poezen met hun kittens. Katers verlaten de kolonie als ze in de puberteit komen. Ze gaan dan op zoek naar andere kattengroepen om daar voor nageslacht te zorgen. Als een kat thuis alleen leeft en niet de mogelijkheid heeft om buiten soortgenoten tegen te komen, kan de kat dit sociale contact missen en kan er eenzaamheid ontstaan.
Het is belangrijk om tegemoet te komen aan de sociale behoeftes van je kat. Het dier moet wel zelf kunnen bepalen of en hoe lang het contact heeft met soortgenoten, mensen of andere dieren. Zorg er dus voor dat de kat de gelegenheid heeft om zich terug te kunnen trekken.
Natuurlijk gedrag
Voor een goed welzijn is het belangrijk dat een kat exploratiegedrag kan vertonen. Hierbij verkent hij een omgeving, waarbij nieuwe situaties worden ontdekt. Door verrijking aan te bieden, kan dit gedrag worden gestimuleerd.
Aangezien katten van nature echte jagers zijn, hebben ze een natuurlijke drang om een prooi te zoeken, te vangen en te doden. Je kunt aan deze behoefte voldoen door je kat te laten zoeken naar voedsel, bijvoorbeeld door brokjes te verstoppen of een voerpuzzel aan te bieden. Ook jachtspelletjes (het najagen van een speeltje) zijn een goed idee.
Een kat slaapt gemiddeld 18 uur per dag. Kittens en oudere katten slapen zelfs nog meer. Deze slaap- en rustperiodes worden verdeeld over verschillende momenten op de dag. Voor een kat is het fijn als hij voldoende slaapplekjes in huis heeft, het liefst niet in de buurt van de kattenbak of het voerbakje. Lees hier hoe je jouw huis zo katvriendelijk mogelijk maakt.
Wil jij meer weten over het natuurlijke gedrag van katten en over hoe ze met elkaar communiceren? Lees dan hier verder.
Ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag bij katten heeft altijd een achterliggende reden en de kat vertoont dit gedrag om jou iets duidelijk te maken. Lees hieronder welke factoren hier invloed op hebben.
Pijn en stress
Ongewenst gedrag heeft bijna altijd een medische oorzaak. Als een kat pijn of stress ervaart, kan het dier zich anders gaan gedragen. Denk bijvoorbeeld aan agressie, veel slapen, minder eten, zich terugtrekken, krabben aan voorwerpen en zichzelf overmatig wassen. Ga daarom altijd met je kat naar de dierenarts als hij signalen van pijn of stress laat zien. Heeft de dierenarts een medische oorzaak uitgesloten? Probeer dan te achterhalen waar de oorzaak wel kan liggen, bijvoorbeeld aan een verandering in huis of in de gezinssamenstelling. Weet je hierna nog steeds niet waar het afwijkende gedrag vandaan komt? Maak dan een afspraak bij een gecertificeerde kattengedragstherapeut.
Verkeerde huisvesting
Bij een goede huisvesting zijn meerdere factoren van belang. Katten kunnen ongewenst gedrag gaan vertonen als de huisvesting niet in orde is. Denk bijvoorbeeld aan de plaatsing van de kattenbak, hoe schoon deze is en de kattenbakvulling. De kattenbak mag niet in de buurt van het eten en drinken staan en het eet- en drinkbakje zet je minimaal twee meter uit elkaar. Ook moeten katten uitgedaagd worden, bijvoorbeeld met voerballen waar ze eten uit moeten halen, speeltjes en klim- en krabpalen. Voldoende lig- en schuilplekken zijn ook van groot belang. Katten kunnen door een gebrek aan materiaal of bij verkeerd geplaatste spullen stress ervaren. Hierdoor kunnen ze ongewenst gedrag vertonen, zoals krabben aan meubilair, plassen op ongewenste plekken, krabben of bijten. Stress kan zelfs gezondheidsproblemen veroorzaken.
Verkeerde verzorging
Als een kat niet goed verzorgd wordt en er niet voldoende rekening wordt gehouden met de behoeftes, kan dit afwijkend gedrag veroorzaken. Denk bij een goede verzorging aan de levensbehoeftes van een kat, zoals eten, drinken, spelen, poepen, plassen, vachtverzorging, medische verzorging en sociaal contact. De verzorging van oudere katten verdient extra aandacht: oudere katten hebben meer kans op ouderdomsziektes zoals gewrichtsslijtage. Ze hebben vaak meer moeite met een kattenbak met een hoge opstap of laaggelegen drink- en eetbakjes. Pas deze materialen dan ook aan op de gezondheid en behoefte van jouw kat. Door een gebrekkige verzorging kan je kat gezondheidsproblemen, pijn en stress ontwikkelen. Hierdoor kan de kat ongewenst gedrag gaan vertonen, terwijl het dier eigenlijk wil aangeven dat er iets mis is.
Gebrek aan correct sociaal contact
Het is belangrijk om tegemoet te komen aan de sociale behoeftes van je kat. Doe je dit niet, dan kan je kat ongewenst gedrag gaan vertonen. Zo hebben katten regelmatig sociaal contact met soortgenoten nodig, anders kan er eenzaamheid ontstaan. Wel moeten zij zelf de controle hebben over dit sociale contact. Het wordt dus afgeraden om zomaar een extra kat in huis te nemen. Dit kan namelijk tot veel stress en onrust leiden. De komst van een tweede kat moet altijd met zorg gebeuren. Hetzelfde geldt voor andere dieren. Katten zijn erg gevoelig voor verandering. Een verhuizing, verbouwing of nieuwe gezinssamenstelling kan veel invloed hebben op het welzijn van de kat. Door de komst van een baby kan een kat bijvoorbeeld zo veel stress ervaren dat hij afwijkend gedrag gaat vertonen of zelfs ziek wordt.
Verkeerd begrepen worden
Katten communiceren op veel verschillende manieren, bijvoorbeeld met hun lichaamshouding, staartpositie, gezichtsuitdrukkingen, oogcontact, aanraking, geur en geluid. Om deze dieren goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk dat je de lichaamstaal van de kat leert kennen. Door het gedrag van je kat juist te interpreteren, kunnen misvattingen worden voorkomen en weet jij wat je kat bedoelt. Als je een kat verkeerd begrijpt, kan het dier zich ongemakkelijk gaan voelen, met probleemgedrag tot gevolg. Het dier laat hier dus eigenlijk mee zien dat hij niet begrepen wordt en lijdt.
Ongewenst gedrag van de kat voorkomen
- Komt er een nieuwe kat ter vervanging van een kat die is overleden? Houd rekening met een rouwperiode van zes maanden.
- Wie nog geen kat heeft en graag kittens wil aanschaffen, doet er goed aan om twee nestgenootjes te nemen die minstens drie maanden oud zijn. Ze hebben dan van elkaar en van de moederpoes kunnen leren hoe ze sociaal gedrag vertonen (socialiseren). Op die manier kunnen veel gedragsproblemen worden voorkomen. Ongewenst gedrag komt het vaakst voor bij alleen gehouden binnenkatten die te jong van hun moeder zijn gescheiden.
- Kijk goed naar wat je kat echt nodig heeft en kom tegemoet aan die natuurlijke behoeftes. Denk aan voldoende kattenbakken, een krabpaal, het juiste voer, schoon water, uitdagende kattenspeeltjes en genoeg (hoge) plekken om te slapen en zich terug te trekken. Katten gaan graag naar buiten, dus geef ze hiervoor de gelegenheid.
Ongewenst gedrag corrigeren
Als een kat ongewenst gedrag vertoont, heeft dit altijd een oorzaak. In veel gevallen is deze oorzaak medisch. Jouw kat probeert met dit gedrag kenbaar te maken dat er iets aan de hand is. Ongewenst gedrag corrigeren is dan ook nooit de oplossing. Ga altijd na waar dit gedrag vandaan komt en volg daarbij de volgende stappen:
- Raadpleeg allereerst een dierenarts om een medische oorzaak uit te sluiten.
- Ga bij jezelf na of je tegemoetkomt aan de natuurlijke behoeftes van je kat door kritisch te kijken naar bovenstaande factoren.
- Kom je er zelf niet uit? Schakel een kattengedragsdeskundige in om na te gaan waar het probleem vandaan komt en wat je eraan kunt doen.
Wil je bepaald gedrag toch afleren? Ga niet in de weer met een plantenspuit, maar beloon de kat als hij het gewenste gedrag laat zien. Geef hem bijvoorbeeld een snoepje als hij zijn krabpaal gebruikt in plaats van de bank. Je kunt een kat ook belonen door hem een aai over zijn bol te geven of door met hem te spelen. Kijk waar jouw kat behoefte aan heeft en wat hem positief stimuleert.
Persoonlijk antwoord op jouw vraag
Heb jij een specifieke vraag over kattengedrag en ga je graag in gesprek met onze kattendeskundige Marcellina Stolting? Stel jouw vraag dan gratis via ons KattenSpreekuur en ontvang binnen een week antwoord! Ga bij medische vragen altijd naar de dierenarts.
