DE SOCIALE BEHOEFTES VAN KATTEN

Sociaal contact tussen katten

Veel mensen denken dat katten zich prima redden alleen thuis. Het is een veel gehoorde reden om voor een kat als huisdier te kiezen. Maar als je kijkt naar het natuurlijke gedrag van de kat, dan zie je dat katten sociaal flexibel zijn. In de vrije natuur leven katten in kolonies die bestaan uit een moederpoes met haar vrouwelijke nakomelingen en hun kittens. De vrouwtjes blijven vaak hun hele leven bij elkaar. Ze helpen elkaar bij de bevalling, de verzorging, de bescherming en de opvoeding van de kittens. Katers verlaten de kolonie als ze in de puberteit komen. Dan gaan ze de hort op om bij andere kattengroepen hun genen te verspreiden.

Een menselijk huishouden lijkt niet op een kattenkolonie. Een kat die buiten komt, vindt daar contact met soortgenoten. Een binnenkat zonder gezelschap kan sociaal contact tekort komen. Hierdoor ontstaat eenzaamheid, wat een negatieve invloed heeft op het welzijn van het dier. Als je kat geen maatje heeft, dan ben jij dus extra belangrijk. Je kunt ook overwegen om een tweede kat aan te schaffen, maar doe dat wel met beleid. Zomaar twee katten bijeen zetten, kan namelijk veel stress veroorzaken.

Wel of niet een tweede kat aanschaffen?

Een tweede kat aanschaffen, is niet per definitie een goed idee. Hoe ga je te werk als je dit overweegt?

• Komt jouw kat buiten in aanraking met andere katten? Dan is het niet nodig om een tweede kat aan te schaffen. Vaak zorg dit juist voor meer stress en onrust.
• Toch besloten een tweede kat aan te schaffen? Onderzoek eerst of de eigen kat nog wel voldoende sociale vaardigheden heeft.
• Ga ook na tot welk type katten jouw dier zich aangetrokken voelt.
• Plaats je twee katten samen? Zorg dan dat ze voldoende ruimte hebben om elkaar van tijd tot tijd te kunnen ontlopen. Zorg voor meerdere kattenbakken en meerdere slaapplekken.
• Let erop dat de tweede kat van dezelfde leeftijd is.
• Bij de introductie van een nieuwe kat moeten de dieren genoeg tijd en ruimte krijgen om aan elkaar te wennen. Een kat erbij kan zorgen voor stress bij beide katten. Gebeurt dit te snel, dan is de kans groot dat het mis gaat en de nieuwe kat weer weg moet.

Een tweede kat aanschaffen dient altijd met zorg te gebeuren. Het is verstandig een kattengedragsdeskundige te raadplegen.

Hoe laat mijn kat zien dat hij aandacht wil?
Katten zullen jou opzoeken als ze behoefte hebben aan contact. Ze laten dit zien door langs je benen te strijken, kopjes te geven, soms op schoot te komen zitten of naast je te liggen. Wacht altijd tot de kat naar jou toekomt. Je kat speelt liever met jou dan met speelgoed. Wist je dat katten anders reageren op jouw stem dan op die van een vreemde? En dat je kat een speciale miauwtaal heeft ontwikkeld die hij alleen gebruikt om met jou te communiceren? Onderling miauwen katten niet zo vaak.

Zo lief als de kat naar jou toe is, zo anders kan hij op vreemden reageren. Zijn vertrouwde omgeving kan worden opgeschrikt als er opeens onbekenden zijn die niet de vertrouwde groepsgeur hebben, lawaaiig zijn en een plek in het huis opeisen. Denk maar aan een nieuwe partner (in ‘zijn’ bed), een baby (die schreeuwt en veel aandacht vraagt), een nieuwe kat (in zijn mandje), een nieuw vreemd huisdier (een hond) of nieuwe buurtkatten. Het kan voor een kat erg stressvol zijn als hij wordt gedwongen tot contact met onbekende mensen of dieren.

Voorspelbaarheid en controle zijn heel belangrijk voor een kat. Het dier wil zelf kunnen bepalen of en hoe lang hij sociaal contact met anderen heeft.

Een baby erbij, wat nu?

Katten hebben moeite met grote veranderingen, zoals de komst van een nieuw gezinslid. Baby’s zijn onvoorspelbaar, maken veel lawaai en eisen veel aandacht op van de ouders. Hierdoor verandert de routine en vaak is er minder aandacht voor de kat. Dit kan voor de kat zo veel stress veroorzaken, dat het dier agressief wordt tegen jou of de baby. Ook kan het gezondheidsklachten tot gevolg hebben. Dit wil je natuurlijk te allen tijde voorkomen.

Tips om je kat te laten wennen aan de komst van een baby

• Wil je niet dat je kat in de babykamer komt? Oefen daar voor de geboorte van het kind alvast mee.
• Zorg voor meerdere veilige plekken voor jouw kat om zich terug te kunnen trekken als het hem even teveel wordt.
• Creëer vaste momenten waarop je de kat aandacht geeft en met hem speelt. Begin hier al mee voordat de baby er is en zorg dat deze routine niet verandert met de komst van de baby.
• Laat je huisdier wennen aan nieuwe geuren en geluiden. Zo kun je de geur van babydoekjes, crème en poeder op jezelf te smeren. Ook kun je babygeluiden op je telefoon laten horen, zodat je kat het geluid leert kennen. Bouw het volume dan langzaam op.
• Zorg dat je kat de baby ziet als iets positiefs. Dit kun je doen door je kat iets lekkers te geven als de baby de ruimte in komt, of zorg dat iemand het dier extra aandacht geeft op het moment dat jij met de baby knuffelt.
• Schaf bij voorkeur geen kat aan voordat je een kindje hebt. Het is namelijk fijner voor de kat om in een thuisomgeving te komen die al compleet is en waar geen grote veranderingen gaan plaatsvinden.

Dat er een vriendschap is ontstaan tussen kat en hond, kun je zien aan een aantal gedragingen. Honden en katten die elkaar mogen, begroeten elkaar met de neus, ze slapen soms bij elkaar, ze spelen regelmatig samen en ze begrijpen elkaars lichaamstaal. Voor zowel de kat als de hond is de staart een heel belangrijk communicatiemiddel. Een rechtopstaande staart bij de hond betekent: ‘Ik ben de baas’. Een kat zet zijn staart juist omhoog als vriendelijke begroeting. Toch hoeft dit geen probleem te zijn: de kat en de hond kunnen leren wat de ander bedoelt. De aanwezigheid van een hond kan een kat gelukkiger maken.

Een tip: adopteer eerst de kat en daarna pas de hond. Meestal bepaalt de kat de vriendschap in de relatie. Er wordt eerder een goede band tussen beiden gevormd als de kat zich op zijn gemak voelt in het huishouden. Je kunt een positieve relatie bevorderen door je te richten op het gedrag van de kat. Let wel op dat er geen rivaliteit ontstaat. Als je zorgt dat beide dieren genoeg aandacht krijgen, dan kan dit het begin zijn van een mooie relatie tussen kat-hond-mens.