Het gedrag van honden begrijpen

Het écht begrijpen van hondengedrag is de basis voor een goede omgang en opvoeding. Uit het gedrag van een hond kun je namelijk veel afleiden: hoe hij zich voelt, of hij ergens behoefte aan heeft of juist iets niet begrijpt. Een goed inzicht in hondengedrag helpt bovendien om problemen te voorkomen.

Honden zijn van nature sociale dieren en voelen zich het prettigst in een groep. Binnen zo’n groep draait het vooral om samenwerking, harmonie en respect. Lange tijd werd gedacht dat er altijd een strikte hiërarchie was, met een leider bovenaan en de rest daaronder. Tegenwoordig weten we dat dit beeld niet klopt.

  • Er kan wel een vorm van rangorde bestaan, maar die ligt niet vast.
  • De rangorde wisselt en hangt af van de situatie of context.
  • Het idee dat je als ‘baas’ streng boven de hond moet staan om problemen te voorkomen, is achterhaald.

Wil je weten hoe honden van wolven afstammen en hoe roedels in elkaar zitten?

Twee honden labradors

De lichaamstaal van honden

Honden communiceren met hun lichaamtaal. Hun houding, staartstand, oren en gezichtsuitdrukking vertellen veel over hoe ze zich voelen. Zo kun je vaak al zien of een hond ontspannen, blij, onzeker of juist gestrest is. Het begrijpen van die signalen helpt je om je hond beter te verzorgen en misverstanden te voorkomen.

De lichaamstaal van de hond

Lichaamstaal van honden in het kort

Honden communiceren met hun lichaamstaal. Wil je weten wat een hond jou probeert te vertellen?

Quiz lichaamstaal honden

Test jouw kennis over lichaamstaal!

Heb je de brochure over hondentaal goed doorgelezen? Doe dan de lichaamstaalquiz!

Het sociale gedrag van de hond

Honden hebben van nature sociaal contact met soortgenoten nodig. Dit contact kunnen mensen nooit vervangen. In Nederland leeft 90% van de honden zonder soortgenoten in huis. Het is dan ook van groot belang dat je er als baasje voor zorgt dat je hond regelmatig in contact komt met andere honden. Dit kun je doen door andere baasjes op te zoeken met een hond, naar een uitlaatveld te gaan of je hond naar een oppasservice te brengen waar hij zijn eigen roedel heeft.

Naast contact met soortgenoten, heeft een hond veel behoefte aan contact met het baasje en/of het gezin. Wanneer een hond niet voldoende aandacht krijgt, kan dit leiden tot stress en verveling. Bovendien helpt goed contact de band tussen jullie te versterken. Hier moet je zo vroeg mogelijk mee beginnen. Het volgen van een honden- of puppycursus kan daarbij heel waardevol zijn. Zo’n cursus helpt niet alleen bij de opvoeding, maar ook bij het versterken van jullie band en het draagt bij aan een goede socialisatie.

labradors met stok
Sophia SnuffelCollege op multiculturele scholen

Hond en kind

Kinderen raken vaker verzeild in een conflictsituatie met honden dan volwassenen. Dit komt doordat kinderen abrupt kunnen reageren op gedrag van een hond of het dier straffen voor iets wat de hond niet begrijpt. Daardoor ontstaat miscommunicatie. Om conflicten te voorkomen, zijn omgangsregels nodig en begrip en respect. Dit leren wij kinderen van 4 t/m 8 jaar met een hond in de klas, bij het Sophia SnuffelCollege.

hond alleen thuis

Je hond alleen thuis laten

Honden worden vaak langdurig alleen thuis gelaten. Alleen thuis zijn is voor een hond eigenlijk onnatuurlijk. Honden zijn roedeldieren en hechten zich sterk aan hun gezelschap. Wanneer ze te vaak of te lang alleen worden gelaten, kan dit leiden tot stress en een gevoel van verlatenheid.

Ook als je vaak thuis bent, kan een hond zich eenzaam voelen als hij weinig aandacht krijgt. Zorg daarom voor voldoende interactie met je hond, bijvoorbeeld door samen te spelen (tip: bestel de Sophia HondenFrisbee), te wandelen of gewoon even te knuffelen.

Positief aanleren van gedrag

Een goede training helpt je hond om op te groeien tot een fijne huisgenoot met gedrag dat in onze maatschappij past. Dat begint vaak al bij een puppycursus, maar ook volwassen honden leren graag en hebben baat bij training.

Tegenwoordig weten we dat positieve bekrachtiging de beste methode is: beloon gewenst gedrag in plaats van te straffen bij ongewenst gedrag. Dit maakt het leerproces leuker en beter voor het welzijn van je hond.

Let op: niet alle hondenscholen werken op deze manier. Sommige gebruiken nog verouderde methodes met straffen of zelfs hulpmiddelen die verboden zijn, zoals stroom- of prikbanden. Kies daarom altijd bewust een hondenschool die traint met moderne, diervriendelijke methodes.

Hond met riem

Gedrag op straat

Wanneer je met je hond op pad gaat, kom je gegarandeerd andere mensen en dieren tegen. Het is fijn als die ontmoetingen voor iedereen prettig verlopen. Daarom is er hondenbaasjesetiquette: omgangsregels die helpen om rekening met elkaar te houden.

Hondenbaasjesetiquette

  • Houd je hond altijd aangelijnd binnen de bebouwde kom.
  • Houd rekening met honden die altijd aangelijnd zijn en lijn je eigen hond ook aan om conflict te voorkomen.
  • Respecteer honden met een geel lintje, tuigje of lijn, die extra ruimte nodig hebben.
  • Houd je hond naast je tijdens het passeren van andere honden of mensen (lopend of fietsend).
  • Geef ruimte aan mensen die bang zijn voor honden of niet benaderd willen worden.
  • Laat werkhonden altijd met rust, zoals blindengeleidehonden, politiehonden, hulphonden en honden in training.
  • Geef je hond tijdens het wandelen aandacht en kijk niet alleen maar naar je telefoon.
  • Wees voorzichtig bij het spelen met een bal in de buurt van andere honden. Gooi de bal alleen als er geen andere honden in de buurt zijn om ruzie te voorkomen.
  • Ruim altijd de ontlasting van je hond op om de omgeving schoon en veilig te houden.

Probleemgedrag

Soms laat een hond gedrag zien dat we als ongewenst ervaren. In sommige gevallen kan dit zelfs uitgroeien tot echt probleemgedrag, zoals uitvallen naar andere honden, grommen naar voorbijgangers of zelfs happen.

Ontstaat dit gedrag plotseling?

Ga bij plotselinge gedragsveranderingen eerst naar de dierenarts. Gedragsveranderingen kunnen namelijk een medische oorzaak hebben. Honden laten pijn vaak niet direct zien, maar het kan zich wel uiten in hun gedrag.

Blijkt er medisch niets aan de hand, schakel dan een erkende gedragsdeskundige in. Zo kun je het gedrag tijdig begeleiden en voorkomen dat het escaleert of zelfs gevaarlijk wordt. Voor een overzicht van opgeleide kynologische gedragsdeskundigen kun je terecht bij:

Hond lip optrekken

Omgaan met je hond: Do’s en Don’ts

Do’s

  • Train je hond met positieve bekrachtiging: beloon gewenst gedrag in plaats van te straffen.
  • Volg een hondencursus of puppycursus om je hond goed op te voeden en te socialiseren.
  • Schakel bij probleemgedrag altijd een professional in, zoals een gedragsdeskundige.
  • Ga bij plotselinge gedragsveranderingen eerst naar de dierenarts om medische oorzaken uit te sluiten.
  • Houd je aan de hondenbaasjesetiquette op straat en geef andere honden en mensen de ruimte.
  • Observeer de lichaamstaal van je hond en reageer op signalen.

Don’ts

  • Straf je hond niet en gebruik geen verboden hulpmiddelen, zoals een stroom- of prikband.
  • Probeer probleemgedrag niet zelf op te lossen zonder professionele begeleiding.
  • Negeer signalen van stress of ongemak niet.

Persoonlijk antwoord op jouw vraag

Heb jij een specifieke vraag en zou je graag in gesprek gaan met onze hondendeskundige? Stel jouw vraag dan gratis via ons HondenSpreekuur en ontvang binnen een week antwoord!

Flora van Dijk HondenSpreekuur

Wil jij onze dierenbeschermende campagnes steunen?