Rangorde

In een gezin met een hond is er sprake van rangorde. Een hond ziet een kind lang niet altijd als hoger in rang dan dat hij zichzelf ziet. Als een kind dan dominant gedrag vertoont, kan dat gevaarlijke situaties opleveren. Bij het Sophia SnuffelCollege leert de Sophia-Vereeniging kinderen van 4 t/m 8 jaar op een veilige en respectvolle manier met honden om te gaan.

Roedel
Veel hondengedrag is te verklaren vanuit het gedrag en de leefwijze van de verre voorvader van de hond, de wolf. Wolven leven in een roedel, waarbinnen een duidelijke rangorde bestaat. Bovenaan die rangorde staat de roedelleider, die dominant is over de rest van de groep. De jongen van roedelleider worden door de andere volwassen dieren gezien als hoger in rang dan henzelf, mits de roedelleider actief aanwezig is. De jongen van de roedelleider hebben dan een zogenaamde ‘afhankelijke rang’.

Leider
Voor honden die als huisdier worden gehouden, geldt eigenlijk hetzelfde. Bij gebrek aan soortgenoten, bestaat hun roedel uit de leden van het gezin. Om onveilige situaties te voorkomen, moet de hond zijn baas beschouwen als roedelleider. Duidelijkheid en consequentheid zijn daarbij essentieel. Alleen als de baas duidelijk de leider is en dominant is over de hond, kunnen de kinderen van het gezin de afhankelijke rang krijgen. Door de hond worden ze dan gezien als ranghoger. Net als bij de wolvenroedel geldt daarbij wel dat de baas actief aanwezig is.

Afhankelijke rang
Het is belangrijk dat de afhankelijke rang van kinderen niet in het geding komt. Honden en kinderen mogen dus nooit alleen gelaten worden; er moet altijd een dominante volwassene bij zijn. Alleen dan worden de kinderen door de hond als hoger in rang gezien en zal de hond accepteren dat de kinderen voor hemzelf gaan. Positieve associaties helpen daarbij. Als een kind bijvoorbeeld iets te eten krijgt, is het slim om de hond ook iets te geven en het dier niet te negeren. Het kind is dan als eerste aan de beurt en pas daarna komt de hond. Op die manier wordt de afhankelijke rang van het kind versterkt.

Regels
Onduidelijkheid over de rangorde levert frustratie op bij honden. Ouders kunnen dit voorkomen door strikte regels te stellen voor hun kinderen: geen trekspelletjes (waarbij de macht wordt bepaald), niet aan het voer of de speeltjes van de hond komen en de hond niet dwingen om commando’s van een kind op te volgen. Wanneer een kind verkeerd gedrag naar de hond toe vertoont, kan het beter niet gecorrigeerd worden in het bijzijn van het dier. Daarmee wordt de afhankelijke rang van het kind ondermijnd, wat kan leiden tot dominant gedrag en gevaarlijke situaties.

Sophia SnuffelCollege

Het Sophia SnuffelCollege leert kinderen hoe ze veilig met honden omgaan. Zo’n 100 vrijwilligers uit heel Nederland bezoeken daarvoor met speciaal geteste honden de laagste groepen van de basisschool. Zij leren kinderen in 3 lessen de lichaamstaal van honden begrijpen. Op die manier kan het aantal hondenbeten bij kinderen beperkt worden en neemt angst voor honden af. Bovendien draagt het Sophia SnuffelCollege bij aan meer begrip en respect voor honden en andere dieren.

Boeken over hond en kind
Twee vrijwilligers van het Sophia SnuffelCollege schreven een boek over de relatie tussen hond en kind.  Aan de hand van prachtig beeldmateriaal geeft Patricia Henskens in Vrienden – Onze hond, een kindervriend meer inzicht in hoe hond en kind elkaar ervaren. Het boek biedt tevens een handleiding om gevaarlijke situaties tussen kinderen en hond te signaleren en in te grijpen voor het te laat is. Toosje gaat naar school is een kinderboekje dat op speelse wijze de belangrijkste regels van het Sophia SnuffelCollege behandelt.