Voor de meeste huisdieren is eten, drinken en onderdak niet genoeg voor een gezond en gelukkig leven. Van nature leven honden, paarden, papegaaien, konijnen, vissen en de meeste knaagdieren in paren of groepen. Daardoor kunnen ze sociale banden aangaan. Deze eigenschap maakt een aantal van deze dieren bij uitstek geschikt als huisdier, maar het betekent ook dat sociaal contact een wezenlijke behoefte voor hen is. Veel huisdiereigenaren beseffen dit onvoldoende, wat ertoe leidt dat aan die behoefte niet wordt voldaan. Zo zit driekwart van de konijnen zonder soortgenoot in een hok. Bovendien worden dieren overdag vaak langdurig alleen gelaten en hebben ze onvoldoende omgevingsprikkels, wat kan leiden tot verveling en eenzaamheid bij huisdieren.
De dieren die we het meest als huisdier houden, leven in het wild in een onvoorspelbare en uitdagende omgeving. Daarin is contact met soortgenoten van levensbelang. Als ze alleen opgesloten worden en ook nog eens niks te doen hebben, ontstaat probleemgedrag. Honden blaffen en janken om aandacht, ze vernielen de huisraad of worden onzindelijk. Bij konijnen zijn tralieknagen, overmatige vachtverzorging en steeds dezelfde rondjes rennen symptomen van eenzaamheid. Cavia’s worden agressief of angstig en sterven – net als konijnen en veel vissoorten – vaak vroegtijdig.
Katten die buiten rond kunnen zwerven, vinden daar de sociale contacten wel die ze nodig hebben. Maar zit een kat de hele dag alleen binnen, dan leidt dat vaak tot veelvuldig krabben aan het meubilair, afwijkend eetgedrag of agressie. In tegenstelling tot veel andere huisdieren, zijn papegaaien niet gedomesticeerd. Het blijven wilde vogels in gevangenschap die eigenlijk ongeschikt zijn als gezelschapsdier.
Wanneer ze weinig aandacht krijgen, ontstaat eenzaamheid bij deze huisdieren. Dan kunnen ze gaan bijten en schreeuwen of ze plukken zichzelf kaal. Eenzaamheid bij paarden kan zich uiten in schrapen, smakken en zelfbeschadiging. Maar ook minder zichtbare problemen zoals lusteloosheid of apathie duiden op een verminderd welzijn bij paarden.
Om gedragsproblemen tegen te gaan, moeten de huisvesting en verzorging van huisdieren voldoen aan hun natuurlijke behoeftes. Zorg voor een uitdagende en afwisselende omgeving en geef geen hapklaar voer, maar laat het dier ‘werken’ voor zijn voedsel. Speeltjes en mogelijkheden om te graven en te knagen zorgen voor afleiding.
Tegen eenzaamheid bij huisdieren kunnen het beste tenminste 2 dieren samen worden gehouden. Bij honden en papegaaien is het echter verstandig om eerst deskundig advies in te winnen. Het toevoegen van een soortgenoot kan leiden tot extra problemen doordat ze bijvoorbeeld elkaars gedrag overnemen of elkaar niet accepteren. Eigenaren kunnen in sommige gevallen aan de sociale behoefte van hun huisdier voldoen, mits ze de hele dag genoeg tijd en aandacht hebben voor het dier. Kan dat niet, dan moeten ze eigenlijk geen huisdier nemen.
Wij voorkomen huisdierenleed door voorlichting te geven over de aanschaf, het natuurlijke gedrag en de verzorging van huisdieren. Met politieke lobby zetten we ons in voor beschermende wetgeving en een strenge controle hierop. Lees meer.
De deskundigen van de Sophia DierenSpreekuren geven gratis advies over het gedrag, de aanschaf en de verzorging van honden, katten, konijnen en knaagdieren. Lees meer.
